การชี้บ่งอันตรายต่อการออกแบบและการทำงานกับระบบไฟฟ้า EHAZOP หรือ ELSOR

การศึกษา EHAZOP หรือ ELSOR นั้นมีประโยชน์มาก เพราะสามารถช่วยให้เห็นปัญหาของภาพรวมถ้าระบบไฟฟ้ามีปัญหา สามารถพิจารณาถึงความจำเป็นของระบบสำรอง หรือแม้แต่ลดความสลับซับซ้อนในการออกแบบที่เกินความจำเป็น

• เฟซบุ๊ค
• LinkedIn
• ยูทูบ

EHAZOP หรือ ELSOR คืออะไร

EHAZOP (Electrical HAZOP) หรือ ELSOR (Electrical Safety and Operability Review) คือ การศึกษาเพื่อชี้บ่งอันตรายที่มาจากการออกแบบและต้องทำงานกับระบบไฟฟ้า โดยจะศึกษามุ่งเน้นไปที่การทำงานที่เกี่ยวข้องกับระบบจ่ายไฟฟ้า electrical network เช่น ระบบการจ่ายไฟฟ้าแรงดันสูงในโรงงาน ระบบลดแรงดันและกระจายไปยังส่วนต่างๆ แต่ไม่ได้รวมถึงรายละเอียดอุปกรณ์ปลีกย่อยหรือระบบตัวเครื่องจักรผลิตไฟฟ้าเอง electrical generator

ซึ่งถ้าจะลงไปรายละเอียดของอุปกรณ์หรือเครื่องจักรผลิตไฟฟ้า eletrical generator เครื่องผลิตไฟฟ้าพลังงานไอน้ำ steam generator หรือ เครื่องผลิตไฟฟ้าพลังงานก๊าซเผาไหม้ gas generator เครื่องมือชี้บ่งอันตรายที่เหมาะสมควรเป็น FMEA หรือ Failure Mode and Effect Analysis

EHAZOP หรือ ELSOR ทำงานอย่างไร

ในการศึกษา EHAZOP หรือ ELSOR นั้นจะมีความคล้ายคลึงกับการศึกษาชี้บ่งอันตรายในกระบวนการหรือ HAZOP โดยจะศึกษาผลกระทบของตัวโครงการ อุปกรณ์ สิ่งแวดล้อมหรือตัวผู้ปฎิบัติงานถ้าระบบจ่ายไฟฟ้าในโรงงานเกิดทำงานผิดปกติไปจากที่ออกแบบไว้ ศึกษากิจกรรมหรืองานที่ผู้ปฎิบัติงานต้องทำกับระบบจ่ายไฟในช่วงทำงานปกติ หรือช่วงหยุดระบบ

รวมทั้งยังมีการวิเคราะห์ความเสถียรของระบบ system robustness ความน่าเชื่อถือของระบบ system reliability และหาความเป็นไปได้ที่จะเจอปัญหาร่วมที่ส่งผลต่อระบบพร้อมๆกันในหลายจุด common cause failure

เอกสารอะไรบ้างที่ต้องใช้ EHAZOP หรือ ELSOR

ในการประชุม EHAZOP หรือ ELSOR นั้น เอกสารหลักๆที่ต้องใช้ในการประชุม คือ ไดอะแกรมเส้นเดียว single line diagram (SLD) และรวมถึงข้อมูลจำเพาะของอุปกรณ์ในตู้กระจายหรือลดแรงดันไฟฟ้า การจัดวางอุปกรณ์หรือตู้ไฟฟ้าในห้องระบบบไฟฟ้ากลาง

เอกสารอื่นๆที่ต้องนำมาใช้เพื่อพิจารณาถึงปัญหาต่อระบบไฟฟ้า ได้แก่

• รายการอุปกรณ์ที่ต้องใช้ไฟฟ้าในระบบบปกติ Normal and essential load list
• รายการอุปกรณ์ที่ต้องใช้ไฟฟ้าในระบบฉุกเฉิน Emergency load list
• หลักการในการออกแบบสายดินและสายล่อฟ้า Earthing and lighting philosophy
• ขั้นตอนการเริ่มต้นและเปลี่ยนระบบจ่ายไฟฟ้าในระหว่างการทำงานของโรงงาน Start-up/ black start/ load shedding block diagram
• แบบการเชื่อมต่อประสานกับระบบต่างๆในโรงงาน ESD/ F&G interfacing diagram
• และอื่นๆ

วิธีการแบ่งระบบเพื่อศึกษา EHAZOP หรือ ELSOR

ในการแบ่งระบบกระจายแรงดันของไฟฟ้าเพื่อศึกษาชี้บ่งอันตรายนั้น จะต้องแบ่งระบบไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไป โดยทั่วไป เช่น ระบบจ่ายกำลัง power generation ระบบไฟฟ้าแรงดันสูง ระบบไฟฟ้าแรงดันปานกลาง ระบบแรงไฟฟ้าแรงดันต่ำ ระบบพลังงานสำรอง ระบบพลังในช่วงฉุกเฉิน เป็นต้น

Deviation ของการศึกษา EHAZOP หรือ ELSOR มีอะไรบ้าง

Deviation หรือค่าการเปลี่ยนแปลงของการศึกษา EHAZOP หรือ ELSOR นั้นหลักการก็เหมือนกับทำ HAZOP ทั่วไป โดยจะเป็นคำที่รวมกันระหว่าง process parameter กับ guidewords (No, More, Less, etc) แต่ตัว process parameter ทางระบบไฟฟ้าจะใช้เป็นคนละตัวกับ process parameter จากกระบวนการผลิต

โดย process parameter ทางระบบไฟฟ้า ได้แก่ current, voltage, power, rating, interlocking, protection, controlling, measurement, redundancy, earthing และอื่นๆ